Wakacje kredytowe 2022, czyli proponowana pomoc dla kredytobiorców

Wakacje kredytowe to jedna z propozycji pomocy dla osób spłacających złotowe kredyty hipoteczne. Projekt ustawy w tej sprawie trafił właśnie do sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Ma on na celu wsparcie finansowe osób, które ze względu na rosnącą inflację mają trudności ze spłatą rat zaciągniętego kredytu.

Są one jednym z 3 elementów programu wspierania kredytobiorców obejmujących:

• wspomniane wakacje kredytowe dla szerokiej grupy kredytobiorców
• zwiększenie budżetu Funduszu Wsparcia Kredytobiorców,
• ustanowienie nowego wskaźnika oprocentowania kredytów w miejsce dotychczasowego WIBOR.

Zacznijmy jednak od źródła problemu.

Wzrost stóp procentowych

Główny Urząd Statystyczny regularnie publikuje informacje o poziomie inflacji w Polsce. W marcu 2022 inflacja przekroczyła 10%, a w maju wyniosła aż 13,9%. Przypomnę tylko, że rok wcześniej była ona na poziomie 4,3%. Docelowo powinna wynosić około 2,5%, bo przyjmuje się, że taki poziom jest stabilny i nie zagraża gospodarce.

Nie będę wchodził w analizowanie mechanizmów rynkowych, przytoczę jedynie prostą zależność.

zbyt wysoka inflacja = konieczność wzrostu stóp procentowych

Rosnące stopy procentowe są natomiast kłopotem dla osób spłacających kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem, które składa się z dwóch elementów:

• marży banku, czyli wynagrodzenia banku za udzielenie kredytu,
• wskaźnika WIBOR – najczęściej 3 lub 6-miesięcznego (3M, 6M).

Wysokość stawki WIBOR zmienia się, gdy Rada Polityki Pieniężnej (RPP) zmienia stopy referencyjne NBP. Gdy stopy rosną, rośnie też WIBOR, a razem z nim rata kredytu.

Aby lepiej zobrazować jak mocno raty poszły w górę posłużę się konkretnymi liczbami (na przykładzie wyliczeń rat dokonanych przez portal totalmoney.pl).

Na początku grudnia 2021 stopa referencyjna wynosiła 1,75%, a na początku maja 2022 było to już 5,25%.

Załóżmy, że spłacamy kredyt hipoteczny w PKO:

• 330 tys. zł
• na 25 lat
• marża to 2,3%

Jak wzrastała rata takiego kredytu:

• październik 2021 – 1 564,90 zł,
• grudzień 2021 – 1 866,23 zł,
• luty 2022 – 2 074,06 zł,
• maj 2022 – 2 668,38 zł.

W ciągu 7 miesięcy rata kredytu wzrosła aż o 1103,48 zł, czyli o 70%! Tak duża podwyżka spowodowała problemy ze spłatą części kredytów. Odpowiedzią na te trudności ma być przytoczony na wstępie 3-punktowy plan, obejmujący m.in. wakacje kredytowe. Rozwiązanie to zostało przyjęte przez sejm. Teraz ustawą zajmie się senat i ponownie wróci do sejmu.

Kontrowersje w sektorze bankowym wzbudza fakt, że zaproponowane rozwiązanie ma być dostępne dla wszystkich kredytobiorców, posiadających zadłużenie hipoteczne w PLN. Bankowcy szacują, że koszty (a raczej zmniejszenie zysków), które musiałby ponieść sektor bankowych sięgną od 8 mld do nawet 20 mld zł.

Dlatego związek Banków Polskich (ZBP) mówi wprost, że jedynie osoby mające realne problemy finansowe powinny mieć możliwość zawieszenia spłaty rat kredytu. I otwarcie krytykuje planowaną powszechną dostępność tego rozwiązania, sugerując że dostęp do wakacji kredytowych powinny mieć osoby, które na spłatę kredytu przeznaczają 40-50% miesięcznych zarobków.

Czy opłaca się skorzystać z wakacji kredytowych?

Oczywiście, że tak. Mimo, że jest to „tylko” przesunięcie rat na koniec okresu kredytowania, to środki, które w ten sposób zaoszczędzisz, możesz przeznaczyć na nadpłatę kredytu (i zmniejszenie raty) lub zwiększenie własnej poduszki bezpieczeństwa (na przykład skorzystanie z wybranej oferty z rankingu lokat).

Jedyną wątpliwość stanowi to, w jaki sposób wakacje kredytowe zostaną zaprezentowane w BIKu – co może teoretycznie rzutować na możliwość zaciągania przyszłych zobowiązań. Będę na ten temat jeszcze pisał!

Kiedy ruszą wakacje kredytowe?

Minister Rozwoju i Technologii – Waldemar Buda zapewnił, że pomoc dla kredytobiorców w formie wakacji kredytowych zostanie uruchomiona już w sierpniu 2022.

Wdrożenie nowych rozwiązań ma się odbywać zgodnie z projektem ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, który jest obecnie na etapie prac sejmowych.

Wakacje kredytowe – jak złożyć wniosek?

Alior Bank – wakacje kredytowe

Alior Bank będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Bank Millennium – wakacje kredytowe

Bank Millennium będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe.

Bank Pekao SA – wakacje kredytowe

Bank Pekao będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

BNP Paribas – wakacje kredytowe

BNP Paribas będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

BOŚ Bank – wakacje kredytowe

BOŚ Bank będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Citi Handlowy – wakacje kredytowe

Citi Bank będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Credit Agricole – wakacje kredytowe

Credit Agricole będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

ING Bank Śląski – wakacje kredytowe

ING będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

mBank – wakacje kredytowe

mBank będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

PKO BP – wakacje kredytowe

PKO BP będzie umożliwiać złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Bank Pocztowy- wakacje kredytowe

Bank Pocztowy będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Santander Bank Polska – wakacje kredytowe

Santander Bank Polska będzie umożliwiał złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Banki spółdzielcze – wakacje kredytowe

Banki spółdzielcze również będą umożliwiały złożenie wniosku o wakacje kredytowe. Szczegóły wkrótce.

Kolejnym po wakacjach kredytowych elementem radzenia sobie ze skutkami rosnącej inflacji ma być zwiększenie ilości środków w Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

Funduszem Wsparcia Kredytobiorców zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego.

Kto może korzystać ze wsparcia funduszu?

Środki z funduszu przeznaczone są na pomoc dla kredytobiorców, którzy:

• w dniu złożenia wniosku co najmniej jeden z kredytobiorców posiada status osoby bezrobotnej
• kredytobiorca ponosi miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego w wysokości przekraczającej 50 proc. dochodów osiąganych miesięcznie przez jego gospodarstwo domowe
• miesięczny dochód gospodarstwa domowego kredytobiorcy, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego, nie przekracza (od 1 stycznia 2022 roku):
  • w przypadku gospodarstwa jednoosobowego – kwoty 1.552,00 zł
  • w przypadku gospodarstwa wieloosobowego – kwoty 1.200,00 zł na osobę

Wniosek o udzielenie wsparcia należy złożyć w banku, który udzielił kredytu.

Jaką pomoc można otrzymać z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

Fundusz udziela zwrotnego wsparcia na spłatę rat kredytu (nie więcej niż 2 tys. zł/mies., przez max. 36 miesięcy) lub zwrotnej pożyczki na uregulowanie zadłużenia po sprzedaży nieruchomości po cenie niższej niż kwota kredytu. W ten sposób można uzyskać wsparcie na max. 72 tys. zł.

Fundusz przekazuje środki bezpośrednio do banku, który udzielił kredytu.

Otrzymane środki trzeba zwrócić, ale dopiero po 2 latach od wypłaty ostatniej raty wsparcia. Będzie też bonus dla osób, które spłacą wsparcie bez opóźnień.

Zwrot odbywa się w 144 równych ratach (dla maksymalnego wsparcia = 72 tys zł / 144 raty = rata 500 zł), które nie są oprocentowane. Po spłacie 100 rat bez opóźnienia, pozostała część ulega umorzeniu. Można więc uzyskać korzyść w postaci umorzenia (144 – 100) = 44 pełnych rat.

Ostatnim elementem rządowego planu wsparcia kredytobiorców jest wprowadzenie zamiennika WIBORu.

Rezygnacja z WIBOR

Projektu ustawy, o którym pisałem na wstępie zakłada, że zostanie wyznaczony zamiennik wskaźnika WIBOR lub stawka POLONIA. Czasu nie ma za wiele, bo Ministerstwo Finansów podaje, że planuje wprowadzenie zamiennika WIBORu od stycznia 2023.

Po co nam ten nowy WIBOR?

Zdaniem rządzących nowy, niższy WIBOR pozwoli obniżyć raty kredytów, co ma dać oszczędności w gospodarstwach domowych w skali ok. 1 mld zł rocznie od 2023. A czy będzie tak faktycznie, to już czas pokaże.

Kto za to wszystko zapłaci?

Każdy z elementów opisanego planu skutkuje pomniejszeniem zysków banków:

• wakacje kredytowe (brak wpływu odsetek od udzielonych kredytów) mogą oznaczać dla banków uszczuplenie dochodów liczone w miliardach,
• środki zasilające Fundusz Wsparcia Kredytobiorców również wpłacają banki,
• zastąpienie WIBORu niższym wskaźnikiem, to też mniejsze przychody dla banków.

Nie jestem bynajmniej obrońcą banków, ale obserwuję ten rynek od dawna i wszyscy wiemy, że banki lubią pieniądze. Trudno więc przypuszczać, że pokornie pogodzą się z nową sytuacją.

Co mogą zrobić, aby ograniczyć spadek zysków?

Najprostsze sposoby to zwiększenie opłat za konta czy karty kredytowe, ograniczenie oprocentowania depozytów lub podniesienie oprocentowania kredytów. Konkurencja na rynku jest duża, więc banki będą musiały się wykazać ostrożnością, ale zakładam, że zmian należy się spodziewać.

Jak według Ciebie zareagują banki na dodatkowe obciążenia?

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się na mój Newsletter, aby otrzymywać ważne informacje na temat banków, również o planowanych podwyżkach opłat oraz najlepszych promocjach, gdzie można zgarnąć nawet kilkaset złotych na start.