Na pytanie, czy warto kupić obligacje skarbowe, trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Jeśli chcesz zainwestować długoterminowo, bezpiecznie i na przejrzystych warunkach, to obligacje skarbowe zdecydowanie warto wziąć pod uwagę.
Zacznijmy jednak od podstawowego pytania.
Czym są obligacje skarbowe?
Obligacje skarbowe to papiery wartościowe, które emituje Minister Finansów w imieniu Skarbu Państwa. Ministerstwo sprzedając obligacje pożycza od nabywcy określoną kwotę. Następnie zwraca ją w umówionym terminie wraz z odsetkami (wykup obligacji).
Jest to bardzo prosty instrument. Cały proces sprowadza się do tego, że Państwo pożycza pieniądze od obywateli i płaci odsetki za możliwość obracania nimi przez ustalony czas.
Na jaki okres można zainwestować o obligacje skarbowe?
Obligacje skarbowe są dobrym rozwiązaniem dla osób, które chcą bezpiecznie ulokować swoje pieniądze na dłuższy okres.
Jeśli myślisz o inwestycji krótkoterminowej (np. 2, 3 czy 6 miesięcy) to bardziej opłaca się wpłacenie pieniędzy na dobre konto oszczędnościowe albo lokatę.
Przykładowo w Pekao dostaniesz teraz na koncie oszczędnościowym 7% aż na 5 miesięcy.
Ale jeśli zakładasz dłuższy horyzont inwestycji, to obligacje skarbowe warto wziąć pod uwagę.
Ja kupuję obligacje skarbowe za pośrednictwem banku Pekao SA. Aktualnie są tam dostępne nastepujące rodzaje obligacji:
- OTS (obligacje Oszczędnościowe, Trzymiesięczne, Stałoprocentowe). Oprocentowanie stałe wynosi 3%, a odsetki są wypłacane w dniu wykupu,
- ROR (obligacje Roczne, Oszczędnościowe, Referencyjne). Tu oprocentowanie wynosi 6,05 % w skali roku, w pierwszym miesięcznym okresie odsetkowym, później jest równe stopie referencyjnej NBP (np. 5,75% w styczniu 2024). Odsetki wypłacane są co miesiąc.
- DOR (obligacje Dwuletnie, Oszczędnościowe, Referencyjne). Zmienne oprocentowanie wynosi 6,30% w skali roku, w pierwszym miesięcznym okresie odsetkowym. W następnych miesiącach wyliczane jest według wzoru: stopa referencyjna NBP + 0,50%. Odsetki wpływają co miesiąc.
- TOS (obligacje Trzyletnie, Oszczędnościowe, Stałoprocentowe). Przez cały 3-letni okres inwestycji pracują na 6,4%. Odsetki wypłacane są w dniu wykupu.
- COI (obligacje Czteroletnie, Oszczędnościowe, Indeksowane). W pierwszym roku inwestycji oprocentowanie wynosi 6,55%, a w kolejnych 3 latach jest równe marża 1,25% + inflacja. Odsetki płacone są co roku.
- EDO (obligacje Emerytalne, Dziesięcioletnie, Oszczędnościowe) indeksowane inflacją. Przez pierwszy rok oprocentowane na 6,80% w kolejnych latach: marża 1,50% + inflacja. Odsetki naliczane są co rok, wypłacane w całości w dniu wykupu.
Wiemy już, jakie opcje mamy do wyboru. Przejdźmy więc do odpowiedzi na najważniejsze pytanie.
Czy warto kupić obligacje skarbowe – wady takiej inwestycji
Na początek sprawdźmy, czy jest się czego obawiać inwestując w obligacje emitowane przez Skarb Państwa?
- Oprocentowanie zmiennego nie da się przewidzieć w dłuższym terminie.
- Zamrożenie kapitału na długi okres.
- Brak spektakularnych zysków.
Każdy rodzaj inwestycji jest obarczony podobnym ryzykiem. Bo nawet jeśli zdecydujemy się na krótkoterminowe przerzucanie środków między lokatami czy kontami oszczędnościowymi, to jesteśmy zależni od warunków rynkowych. Banki po to oferują oszczędzanie na 2, 3 czy 6 miesięcy, aby móc szybko reagować np. na zmiany stóp procentowych czy poziom inflacji i dostosowywać do nich oferowane oprocentowanie.
W zasadzie jest to wada tylko wtedy, gdy nie mamy pewności czy i kiedy będziemy chcieli sięgnąć po środki. Jeśli zechcesz możesz wcześniej wykupić obligacje, ale wiąże się to z utratą części odsetek. Nie ma więc ryzyka, że nie będziesz mieć dostępu do własnych pieniędzy, gdy zechcesz z nich skorzystać. Nie musisz też wbrew swoim planom kontynuować oszczędzania przez obligacje skarbowe. W każdej chwili możesz je spieniężyć i zainwestować tam, gdzie zechcesz.
Tutaj należy powiedzieć wprost. Dwucyfrowe zyski, czy szybkie pomnożenie kapitału zawsze wiąże się z wysokim ryzykiem utraty zainwestowanych środków. Błyskawiczny zarobek zawsze więc będzie leżeć na szli z łatwą możliwością utraty wszystkich pieniędzy. Obligacje skarbowe nie są przeznaczone dla spekulantów. Zapewniają jasno określone zyski przy bardzo niskim poziomie ryzyka.
Należy też pamiętać, że od obligacji należy odliczyć „podatek Belki”, czyli 19%, które trzeba oddać od zysków kapitałowych. Niestety jest to waga nie tylko obligacji, ale też innych instrumentów (kont oszczędnościowych, lokat, itp.).
Przejdźmy teraz do pozytywnych stron takiej inwestycji.
Zalety inwestowania w obligacje skarbowe
Papiery dłużne Skarbu Państwa mają wiele zalet, które są szczególnie doceniane przez osoby chcące bezpiecznie pomnażać swoje oszczędności i ceniące prostotę obligacji oraz łatwość zarządzania tym instrumentem.
- Bezpieczeństwo.
- Brak ryzyka utraty kapitału i ochrona przed inflacją.
- dla obligacji rocznej o 50 gr/szt.,
- dla obligacji dwu, trzy i czteroletniej o 70 gr/szt.,
- dla obligacji 10-letnich o 2 zł/szt.
- Niski próg wejścia.
- Łatwa obsługa.
- Podlegają dziedziczeniu i nie można ich stracić.
Wykup obligacji i zapłatę odsetek gwarantuje Skarb Państwa. Więc ryzyko utraty środków pojawia się dopiero z chwilą bankructwa naszego kraju. Co biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną Polski nie jest realnym zagrożeniem. Dla porównania warto też zwrócić uwagę, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia ochronę oszczędności zgromadzonych w banku do wysokości 100 tys. euro w przeliczeniu na złotówki. Przy obligacjach nie ma takiego limitu. Całość zainwestowanej kwoty podlega ochronie i gwarancji wypłaty z zyskiem.
Obligacje, które kupiliśmy od Skarbu Państwa zostaną wykupione w całości, tzn. wróci do nas zainwestowany kapitał powiększony o należne odsetki. Te obligacje są tak skonstruowane, że ich oprocentowanie nie będzie zerowe ani ujemne.
Dodatkowo (w odróżnieniu np. od lokat bankowych), nawet jeśli wykupimy obligacje przed czasem, to nie stracimy wszystkich należnych odsetek.
W zależności od rodzaju obligacji, zysk zostanie pomniejszony:
Jeśli natomiast masz na celu ochronę kapitału przez inflacją, to warto sięgnąć po obligacje indeksowane inflacją. Są one 10 letnie. W pierwszym roku oprocentowanie jest stałe i wynosi 6,8%. Od drugiego do końca inwestycji wyliczane jest według wzoru: marża 1,50% + inflacja.
Inwestując swoje pieniądze zawsze kieruję się zasadą, że wchodzę w daną inwestycję tylko wtedy, gdy w pełni ją rozumiem. Tzn. wiem, kto i gdzie będzie używał moich pieniędzy, jaki jest spodziewany zysk i ryzyko. W przypadku obligacji skarbowych mechanizm jest całego procesu jest niezwykle prosty, z czytelną informacją dotyczącą spodziewanych zysków, praktycznie przy braku ryzyka. Można więc powiedzieć, że jest to inwestycja dla każdego. Nawet jeśli dopiero rozpoczynasz naukę inwestowania swoich środków.
Dodatkowo, aby się przekonać jak przebiega proces związany z zakupem obligacji skarbowych, możesz przetestować go już od kwoty 100 zł. Tyle kosztuje 1 obligacja. Nie ma minimalnej ilości, którą trzeba kupić. Decyzja należy do Ciebie.
Nie tylko zasady inwestowania w obligacje skarbowe, ale też proces ich zakupu (czy wykupu po zakończeniu inwestycji) są bardzo proste. W czasie trwania inwestycji nie musisz nic robić. Więc jest to dobre rozwiązanie dla osób, które poszukują bezpiecznej i bezobsługowej inwestycji, z dobra stopą zwrotu.
Ja obligacje kupuję przez stronę banku Pekao SA. Jest ona dostępna zarówno dla obecnych klientów, ale też dla osób, które nie mają tam konta. Instrukcję zakupu krok po kroku znajdziesz w moim poradniku jak kupić obligacje skarbowe.
Kupując obligacje otrzymujesz potwierdzenie nabycia. Jednak jego zgubienie nie oznacza problemów, bo wszystkie transakcje są rejestrowane w formie elektronicznej. A po śmierci posiadacza jego obligacje wchodzą do masy spadkowej. Nie ma więc możliwości, że pieniądze przepadną.
Posiadanie obligacji skarbowych można też potwierdzić w Punkcie Sprzedaży Obligacji (np. w banku Pekao SA).
Czy zmiany w podatku Belki wpłyną na korzyści?
W obliczu planowanych zmian w podatku Belki, wielu inwestorów zastanawia się, czy nadal warto angażować swoje środki w 10-letnie obligacje skarbowe. Jako osoba, która przez lata konsekwentnie inwestowała w te papiery wartościowe, podchodzę do tej kwestii z dużym zainteresowaniem, by odpowiedzieć na to pytanie.
Choć brak na ten moment bardziej szczegółowych danych, to nawet po wprowadzeniu zmian, 10-letnie obligacje skarbowe powinny zachować swoją atrakcyjność. Zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę mechanizm akumulacji i kapitalizacji odsetek.
Artykuł będę aktualizował, gdy będzie już wiadome w jakim kierunku zmierzają prace nad ustawą.
Podsumowując
Obligacje skarbowe są bezpiecznym instrumentem, które gwarantuje Skarb Państwa. Warto też pamiętać, że sprzedając obligacje Państwo Polskie stawia na szali swoją wiarygodność. Proces ten musi więc być bezpieczny i przejrzysty.
Jest to inwestycja skierowana przede wszystkim do osób, które chcą zainwestować długoterminowo i spać spokojnie, wiedząc, że ich pieniądze praktycznie bez ryzyka pracują na dobrych warunkach.