Czy są opłaty za nieużywane konto bankowe? Jak sprawdzić czy konto bankowe jest aktywne lub zamknięte?

Jakiś czas temu napisała do mnie jedna z czytelniczek, aby podzielić się historią swojego taty. Zacytuję tylko fragmenty wiadomości, którą otrzymałem na mój profil na facebooku.

Okradli mojego ojca w świetle prawa!!!

Pisze Wam, ku przestrodze, jak firmy windykacyjne i banki okradają starszych ludzi wykorzystując do tego sąd i komornika.
Tydzień temu mój tata, (65 lat) starszy, schorowany człowiek, otrzymał list z ZUSu z informacją o zajęciu jego emerytury przez komornika. 

i dalej

… ten rzekomy dług to nieuregulowane opłaty i odsetki za prowadzenie konta w 2010 roku w banku Raiffeisen (bank naliczył sobie kwotę 260 PLN należności, reszta to koszty sadu, firmy i komornika). Ojciec w tym banku nigdy nie miał konta. Po analizie myślę, że może chodzić o PolBank gdzie, ja jak i mój ojciec 7 lat temu zamknęliśmy konta w okienku przykasowym.

A dlaczego sprawa ujrzała światło dzienne dopiero po tak długim czasie?

Adres na, który wysyłane były wszystkie powiadomienia okazał się nie należeć do mojego ojca.

Te fragmenty historii (która na szczęście znalazła pozytywny finał) pokazują, że banki nie mają sentymentu, gdy chodzi o pieniądze. Opisana sprawa dotyczyła konta, które zostało zamknięte, ale bank tego nie odnotował… Jedak równie poważne problemy mogą nas czekać, jeśli staniemy się posiadaczami tzw. martwego (uśpionego) rachunku, o którym najpewniej z czasem zapomnimy.

Martwe konta, czyli jakie?

Zgodnie z regulacjami, które weszły w życie już ponad 5 lat temu, bank ma obowiązek monitorować martwe konta, tzn. takie, na których przez długi czas nie odnotowano żadnej dyspozycji posiadacza.

Jak długo bank musi czekać?

Po 5 latach ma sprawdzić, czy właściciel konta jeszcze żyje. Natomiast po upływie 10 lat od ostatniej aktywności bank może sam zamknąć uśpione konto, ostrzegając jednak wcześniej właściciela o skutkach takiego działania. Nie ma więc możliwości, że bank zamknie nam konto, bez naszej wiedzy.

Tu pojawia się pierwsze bardzo ważne pytanie.

Czy brak dyspozycji ze strony posiadacza oznacza, że nic się nie działo przez ten czas na koncie?

Niestety, nie.

Bank może naliczać opłaty, kary umowne, wprowadzać podwyżki, zmieniać warunki prowadzenia konta. Słowem, może robić swoją robotę, nie zwracając uwagi na brak reakcji właściciela rachunku.

Często właściciel już nie żyje. Jednak czasami brak odzewu ma bardziej prozaiczne uzasadnienie.

Spora część rachunków, które po jakimś czasie stają się nieużywane, pojawia się za sprawą promocji bankowych. Chcąc zyskać nagrodę, premię czy inny bonus, zakładamy konta, których potem używamy krótko lub wcale.

Czy to znaczy, że lepiej nie korzystać z promocji bankowych?

Z reguły zaczyna się dobrze. Bank kusi nas super ofertą, z samymi zerami i do tego daje jeszcze gotówkę lub jakiś prezent. No kto by nie wziął? Sporo osób korzysta.
Ja też, bo dobrych i łatwych bankowych promocji jest naprawdę sporo. Jak dają, to czemu nie brać? Trzeba jednak powiedzieć jasno: nie o to chodzi, aby nie korzystać z okazji, ale o to, żeby robić to z głową!

Zanim zgłosisz się do udziału w promocji, której warunkiem jest założenie konta lub innego produktu bankowego, najpierw:

• sprawdź tabelę opłat – niestety nie zawsze 0 zł w reklamie oznacza 0 zł na wyciągu bankowym. Nie jesteś pewien, czy dobrze rozumiesz? Pytaj! W zakładce promocje na ZamknijKonto.pl najdziesz dokładne prześwietlenie różnych dobrych promocji. Śmiało zadawaj pytania, jeśli masz jakieś wątpliwości. Pomogę.
• sprawdź, jak długo musisz używać konta / karty, aby móc odebrać nagrodę. Czasami wystarczy 2-3 miesiące, czasem dłużej. Zależy od banku.
• gdy masz nagrodę w ręku, a konta nie zamierzasz używać – ZAMKNIJ, jeśli oczywiście pozwalają na to warunki promocji. Lub conajmniej wpisz sobie przypomnienie w kalendarzu, aby za jakiś czas spytać siebie, czy to konto jest Ci na pewno potrzebne.

Nie warto zostawiać aktywnego, zbędnego konta tylko dlatego, że nie chcę się nam fatygować, żeby je zamknąć. Można sobie w ten sposób napytać biedy.

Pamiętaj, że banki nie dają klientom bezterminowej gwarancji niezmienności warunków. Zmiany cenników zdarzają się często. A jeśli liczysz, że bank do Ciebie zadzwoni, aby ostrzec, że od przyszłego miesiąca będzie Cię skubał regularnie, na kilka złotych miesięcznie, to muszę Cię wyprowadzić z błędu.Nie oznacza to jednak, że bank nie informuje o podwyżkach. Zawsze informuje. Bo musi.

Ale to, czy wyśle Ci list polecony, czy lakoniczną wiadomość w systemie bankowości elektronicznej, to już jego wybór.

Jakie są opłaty za nieużywane konto bankowe?

Takich nieświadomych „składek na rzecz banku” może być naprawdę sporo, zacznijmy od najbardziej oczywistych:

• wprowadzenie nowej opłaty za konto – zmiana cennika,
• wprowadzenie opłaty warunkowej, która nie jest naliczana, tylko wówczas, gdy jesteśmy aktywnym klientem i np. 3 razy/mc użyjemy karty do konta,
• wprowadzenie opłaty za otrzymywanie wyciągów papierowych, które bank wysyła co miesiąc.

Opłat, które nie przychodzą nam do głowy w pierwszej chwili, może być sporo więcej, w końcu nie bez powodu Tabele Opłat i Prowizji mają czasami po kilkadziesiąt stron:

• w niektórych bankach opłaty naliczane są za posiadanie karty, nawet nieaktywnej, której nigdy nie wyjęliśmy z koperty. Wystarczy, że bank automatycznie wznowi nam kartę, po upływie terminu ważności poprzedniej. Czasem wznowienie karty również wiąże się z opłatą,
• gdy skończą się środki na koncie w zależności od umowy, może zostać automatycznie uruchomiona linia kredytowa. Oczywiście nie za darmo.
• dobiegnie końca okres darmowego korzystania z jakiejś usługi włączonej razem z aktywacją konta (np. ubezpieczenie),
• nie można też pominąć tego, że bank czasem po prostu się myli i nalicza „niechcący” opłatę, której być nie powinno. Sam kilka razy pisałem w tej sprawie reklamacje. A odkręcenie takiej pomyłki po latach może być naprawdę trudne i czasochłonne.

Wszystko powyżej, to wyrzucanie pieniędzy w błoto.

Ale chwila, skoro bank musi nas informować, że coś się zmienia, to dlaczego wielu klientów płaci nic o tym nie wiedząc?

Bank ostrzegał, a klient nie słuchał

Gdybym był bankiem, tak bym pewnie się bronił…

Ale nie jestem.

Wiem natomiast, że banki w bardzo różny sposób informują o zaplanowanych zmianach i wcale się nie dziwię, że część klientów ma problem ze zrozumieniem, o co bankowi chodzi. A do tego jeszcze jest mnóstwo sytuacji, kiedy wiadomość zwyczajnie do nas nie trafia.

Kilka przykładów:

• informacja o nowych opłatach czeka niekiedy w skrzynce pocztowej lub w systemie bankowości elektronicznej a spora część klientów wcale do niech nie zagląda. Informacja była? Była. A że nie przeczytałeś, to już banku nie obchodzi. 
• wiadomość trafia listem na zły (nieaktualny) adres. To niestety też dość powszechny kłopot. Ale jak zauważył jeden z czytelników w komentarzu na Facebooku „listy z banku trafiają na zły adres, ale te z windykacją należności docierają w dobre miejsce.” Widać, że jak chcą, to znajdą…
• odbierasz list z banku i stwierdzasz, że pomyłka, bo nie masz tam konta. Niemożliwe? Możliwe. Bo w tzw. międzyczasie bank mógł zostać przejęty, razem z Twoim kontem i wcale nie musiałeś wyrażać na to zgody. Wystarczył brak sprzeciwu. Z rynku zniknęły np. Raiffeisen, BPH, eurobank a Bank Smart i BIZ Bank połączyły się tworząc Nest Bank.
• może się też zdarzyć tak, że jeśli nawet odbierzesz informację o zmianach napisaną w bankowym żargonie, to możesz się (niesłusznie) utwierdzić w przekonaniu, że nie będzie podwyżek. Lub może wcale nie przeczytasz, pisma bo będzie miało kilka strony A4 drobnym maczkiem.
  Pamiętam, jak nieistniejący już eurobank ogłosił kiedyś podwyżki. Dostałem w tej sprawie maila. Wiadomość liczyła 2549 słów i próżno było szukać tam słowa „podwyżka”. A podwyżki oczywiście były, ale opisane w niezwykle poetycki sposób. Lektura dla cierpliwych. Co bardziej dociekliwi mogli przestudiować załączony do wiadomości 4-stronnicowy wykaz zmian w TOiP.

Po jakim czasie bank zamyka nieużywane konto?

Od 1.07.2016 obowiązują nowe zasady zgodnie z którymi jeśli w ciągu 5 lat nikt nie korzystał z rachunku i nie było na nim wykonywanych żadnych operacji, to Twój bank powinien wystąpić z zapytaniem do administracji państwowej, aby sprawdzić czy właściciel konta żyje.

Jeśli bank otrzyma potwierdzenie, że właściciel zmarł, to zgromadzone środki zostaną przekazane są spadkobiercom. Gdy bank nie znajdzie spadkobierców, to środki przejmie gmina w której zameldowany był właściciel konta. Dlatego zawsze warto złożyć dyspozycję na wypadek śmierci.

Zakładając, że właściciel konta żyje, to bank dopiero 10 lat od ostatniej czynności wykonanej na rachunku ma obowiązek zamknąć rachunek klienta. Co jednak jeśli przez ten czas narośnie zadłużenie na rachunku? Na pewno bank łatwo nie odpuści.

Uruchomiliśmy wyobraźnie i wiemy już, co i dlaczego może pójść nie tak. To teraz o tym, jak uniknąć podobnych problemów.

Co robić, aby nie zapomnieć o koncie?

Zadawanie sobie takiego pytania bez szerszego kontekstu może się wydawać głupie. Ale przyznasz, że biorąc pod uwagę, ile może nas to kosztować, znajduje to swoje uzasadnienie.

O pytaniu siebie, czy to konto nadal jest mi potrzebne (po odebraniu od banku nagrody, premii czy innego bonusu, który był wabikiem na nowych klientów) już wspominałem. Bardzo dobrą praktyką, którą ja też stosuję, jest robienie listy wszystkich posiadanych produktów finansowych. Systematycznie, 1-2 razy do roku, spisuj wszystkie konta, karty kredytowe, lokaty, linie kredytowe, pożyczki, kredyty i zastanów się, czy któregoś nie warto zamknąć?

Jeśli w trakcie takiej „inwentaryzacji” okaże się, że zgubiłeś lub gdzieś Ci się zawieruszyła aktywna karta do rachunku, to warto ją dezaktywować. We wpisie o tym, jak zastrzec kartę, znajdziesz uniwersalny numer telefonu. Dzwoniąc pod niego łatwo zastrzeżesz kartę prawie w każdym banku. Warto zapisać go w telefonie.

I nie odkładaj zamykania niepotrzebnego konta na poźniej, czasami można sprawę załatwić kilkoma kliknięciami w systemie online i mieć z głowy, ale niekiedy trzeba się bardziej wysilić. Nie wiesz od czego zacząć? Na stronie głównej ZamknjKonto znajdziesz listę banków, kliknij w logo swojego banku, aby dowiedzieć się, jak najłatwiej zlikwidować tam rachunek.

Jak sprawdzić, czy konto jest zamknięte?

Jeśli zamykasz konto, rób to dobrze. Dobrze, czyli przestrzegając kilku ważnych zasad. Więcej na ten temat napisałem w specjalnym poradniku dla czytelników.

W skrócie:

• Nie ufaj bankowi na słowo. Miesiąc po złożeniu dyspozycji sprawdź, czy zlikwidowali Twój rachunek. Ja miałem już okazję zamykać „zamknięte” konto.
• Zawsze pytaj, czy możesz dostać bezpłatne potwierdzenie zamknięcia rachunku. Niektóre banki dają, inne każą sobie sporo płacić, wtedy odpuszczam. Ale spytać warto, najwyżej odmówią. I zawsze, ale to zawsze zachowuj takie dokumenty.
• Zamykaj kompleksowo, czyli nie tylko konto i kartę, ale także umowę ramową i  dostęp o bankowości on-line. W niektórych bankach nie zamykają dostępu do kanałów elektronicznych dopóki o to nie poprosisz.
• Chcesz się upewnić, że cała procedura zamknięcia konta przeszła pomyślnie? Wyślij na stary numer konta przelew w wysokości 0,01 zł. Jeżeli na drugi dzień przelew zostanie zwrócony, to oznacza, że konto nie jest już aktywne.

Jeśli kogoś nie przekonują powyższe argumenty, to powinien wiedzieć, że na zamykaniu nieużywanych produktów bankowych można w przyszłości zyskać.

Jakie korzyści daje zamknięcie rachunku?

Poza tym, że mamy „porządek w papierach”, czyli nie ciągniemy za sobą przez lata aktywnej umowy, nad którą nie mamy kontroli, warto także wspomnieć o kilku sprawach:

• w wielu naprawdę dobrych promocjach jest ograniczenie, że trzeba być nowym klientem. Czasem nowy, to taki, który nigdy nie miał konta, a czasem taki, który nie miał przez ostatnie 2 lata. Jeśli wcześniej zamkniesz niepotrzebny rachunek, to może załapiesz się na kolejną edycję promocji z fajną nagrodą czy premią. Nic nie tracisz, a nawet możesz coś zyskać. Promocje dla obecnych klientów, to raczej rzadkość na tym rynku 😉
• gdy zamkniesz konto i poprosisz o zaprzestanie przetwarzania Twoich danych osobowych, to będziesz otrzymywał od banku mniej reklam i telefonów w stylu: „Tylko dziś super oferta szybkiego kredytu!”.
• i ostatnia sprawa, o której nie lubimy myśleć… W przypadku naszej śmierci, rodzina nie będzie miała problemu ze znalezieniem i pozamykaniem wszyskich naszych kont. Łatwej jest to zrobić osobiście.

A teraz kolejne ważne pytanie: Co z osobami, które nie pamiętają, gdzie mają konto lub gdy chcemy zamknąć konto po osobie zmarłej, ale nie wiemy do którego banku się udać?

Jak odnaleźć uśpiony rachunek?

Jeszcze do niedawna sytuacja była dość trudna, ponieważ osoba zainteresowana musiała pytać w każdym banku z osobna i każdemu z osobna płacić za udzielenie informacji.

Obecnie jest znacznie łatwiej. Aby uzyskać informację o własnych kontach lub rachunkach pozostawionych przez zmarłego, wystarczy odwiedzić jeden bank i złożyć jeden wniosek do Centralnej Informacji o Rachunkach.

Od czego zacząć?

Na początek należy wybrać bank lub SKOK, w którym złożymy zapytanie. Może być dowolny. Niezależnie od tego, gdzie złożysz wniosek, uzyskasz te same informacje. Warto sprawdzić w tabeli opłat, jaki jest koszt złożenia takiego zapytania. Mimo, że każdy bank lub SKOK wykonuje te same czynności, to ceny się różnią.

Składając zapytanie można sprawdzić, czy i gdzie dana osoba posiada rachunek. Takie zapytanie może złożyć każdy w swoim imieniu oraz spadkobiercy osoby zmarłej.

Zdarza się, że korzystają z tej usługi osoby, którym skradziono dokumenty (w obawie, że ktoś mógł otworzyć konto wykorzystując ich dane) lub posiadają dużo rachunków i planują likwidację części z nich.

Gdy szukamy własnych rachunków, będzie potrzebny tylko dowód osobisty, natomiast jeśli chodzi o konto po zmarłym, banki najczęściej wymagają przedłożenia aktu zgonu oraz dokumentu potwierdzającego prawo do dysponowania spadkiem.

Po zweryfikowaniu dokumentów, pracownik banku lub SKOKu kieruje zapytanie do Centralnej Ewidencji. Ta z kolei przesyła je dalej, czyli do wszystkich banków i SKOKów działających w Polsce.

Czego dowiemy się z Centralnej Ewidencji?

Zacznę od tego, czego się nie dowiemy. Otóż nie uzyskamy żadnych informacji o kwotach, bo banki nie podają, ile pieniędzy leży na rachunku.

W odpowiedzi bank przedstawi:

• wykaz podmiotów, które prowadzą (lub prowadziły) rachunek danej osoby,
• numer rachunku, wraz z informacją, czy jest to konto aktywne,
• czy jest to rachunek indywidualny czy wspólny,
• informację o umowach rozwiązanych lub wygasłych z powodu śmierci posiadacza lub braku dyspozycji przez okres ostatnich 10 lat.

Załóżmy, że udało się nam wytropić własne, nieużywane i zapomniane rachunki. Czy wszystkie warto zamknąć bez namysłu?

Nie wszystkie konta warto likwidować

Czasem zdarza się tak, że otwarcie i prowadzenie w danym banku rachunku czy karty było warunkiem koniecznym, by uzyskać lepsze warunki np. w umowie kredytowej. Jeśli zamkniemy takie konto przed spłatą kredytu, to może się okazać, że strzeliliśmy sobie w kolano, bo bank podwyższył nam ratę.

Czasem, przy wybranych promocjach, warunkiem otrzymania nagrody jest posiadanie konta przez określony czas. Wtedy warto pomyśleć o optymalizacji, aby płacić jak najmniej lub wcale. Zdarzają się także kary umowne grożące za zerwanie umowy za wcześnie po otrzymaniu nagrody. Ale ten ostatni zapis, przy odrobinie szczęścia, można obejść. Jak?

Tryb natychmiastowy, czyli furtka ewakuacyjna

Standardowo, gdy zamykamy konto, po złożeniu dyspozycji musimy odczekać ok. 30 dni, zanim nasz rachunek zostanie zlikwidowany. Inaczej jest, jeśli bank zapowiedział zmianę Regulaminu lub Tabeli Opłat. Wtedy klienci mogą wypowiedzieć umowę od ręki, czyli z dnia na dzień, nie godząc się na zaproponowane zmiany. Gdy korzystamy z trybu natychmiastowego, nie obowiązują nas kary za wcześniejsze zerwanie umowy. Jest tylko jeden warunek, trzeba mieć czystą sytuację na koncie. Żaden bank nie zamknie konta z debetem.

Do tej pory skupiałem się na kontach, których posiadacze sami postanowili zareagować i wyprostować sytuację. Niestety, w wielu przypadkach, właściciele martwych kont przypominają sobie o nich dopiero wtedy, gdy dług jest na tyle duży, że bank postanawia upomnieć się o swoje. A wtedy puka do nas już komornik lub firma windykacyjna.

Niestety czasem dowiadujemy się ostatni…

Co zrobić, gdy nagle otrzymamy wiadomość, że nieświadomie zadłużyliśmy się w banku? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Sądzę, że moją pierwszą reakcją nie byłoby raczej wyjęcie portfela i spłacenie zadłużenia, które powstało bez mojej wiedzy. Najlepiej zacząć od sprawdzenia faktów. Jeśli mamy argumenty świadczące na naszą korzyść, warto złożyć reklamację w banku.

Są też firmy, które specjalizują się w rozstrzyganiu sporów z bankami, ale trzeba skalkulować, czy współpraca nie będzie nas drożej kosztowała niż spłata długu. Pewne jest, że jeśli chcemy dochodzić swoich praw, to musimy mieć argumenty na swoją obronę. W tym wypadku nie wystarczy tylko tłumaczenie, że zapomnieliśmy zamknąć nieużywane konto.

Na koniec jeszcze jedna ważna myśl, jako podsumowanie tematu.

Zamykaj też, gdy płacisz za dużo

Warto likwidować nie tylko nieużywane i niepotrzebne rachunki, ale także te, które są po prostu drogie w utrzymaniu.

Teraz konto bankowe możesz mieć nawet za darmo. Często wystarczy postraszyć zamknięciem konta i nagle pojawiają się nowe możliwości. Listę dobrych, bezpłatnych rachunków znajdziesz też w rankingu darmowych kont, gdzie prześwietlam najlepsze oferty.

Mam nadzieję, że przekonałem Cię, że warto robić systematyczne porządki w swoich finansach. Jak zwykle na Twoje pytania lub opinie czekam w komentarzach. A może chcesz się podzielić swoją historią z zapomnianym kontem? Zapraszam.

PS. Twoja pozytywna reakcja jest dla mnie najlepszą motywacją, aby działać dalej i rozwijać tego bloga. Z góry dzięki!